✍️ Avrupa’da Gündem / Hukuk Rehberi
Almanya’da yaşayan binlerce Türk vatandaşı veya çifte vatandaş, Almanya mahkemelerinde boşanma sürecinden geçtikten sonra, bu kararın Türkiye’de de geçerli olup olmayacağını merak ediyor. Oysa ki, Yurtdışında alınan boşanma kararı, Türkiye’de kendiliğinden hüküm doğurmaz. Türk makamlarının da bu kararı tanıması ve onaylaması gerekir. Bu işleme hukuken “tanıma ve tenfiz” denir.
Peki Almanya veya başka bir Avrupa Ülkesindeki boşanma kararı Türkiye’de nasıl geçerli hale gelir? Kimler bu işlemi yapabilir? Avukat şart mı? 2025 yılında uygulama nasıldır? İşte tüm detaylar…
1. Tanıma ve Tenfiz Nedir?
- Tanıma: Yurtdışında verilmiş olan boşanma kararının, Türkiye’de sadece kesin hüküm etkisi doğurması (yani Türk Nüfus Müdürlüğü tarafından kabul edilmesi) işlemidir.
- Tenfiz: Eğer boşanma kararı nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi hükümler içeriyorsa, bu kararların icra edilebilirliğini sağlamak için Türkiye’de mahkeme kararı alınması gerekir. Buna tenfiz denir.
🧾 Not: Sadece boşanma varsa, tanıma yeterlidir. Ama nafaka ya da çocukla ilgili hükümler varsa tenfiz de gerekir.
2. Neden Türkiye’de Geçerli Sayılmaz?
Türkiye’de, yabancı bir mahkeme kararının geçerli sayılabilmesi için:
- Türk mahkemeleri tarafından tanınması gerekir (4721 sayılı TMK m. 58, 5718 sayılı MÖHUK m. 50 vd).
- Aksi halde, kişinin Türkiye nüfus kayıtlarında hala evli göründüğü olur.
Bu durumda:
- Tekrar evlenemez,
- Nafaka hükmü işlemez,
- Mal paylaşımı, miras gibi konular çözümsüz kalır.
3. 2025 Yılında Tanıma-Tenfiz Nasıl Yapılır?
A) Avukatsız, Konsolosluk Üzerinden (Basit Tanıma)
2018 yılında yapılan yasa değişikliği sayesinde, boşanma kararları artık Türkiye’de mahkemeye gitmeden de tanınabilir.
Şartları:
- Her iki taraf da boşanmayı kabul etmiş olmalı,
- Boşanma kararı kesinleşmiş olmalı,
- Her iki taraf nüfus kayıtlarında Türkiye vatandaşı olmalı,
- Her iki tarafın birlikte başvurması gerekir.
Nerede yapılır?
- Yurtdışındaki T.C. Konsoloslukları
- veya Türkiye’de Nüfus Müdürlükleri
✅ Bu yöntemle hızlı ve mahkemesiz şekilde sadece tanıma yapılır. Tenfiz yapılamaz.
B) Mahkeme Yoluyla Tanıma/Tenfiz Davası (Avukatla)
Taraflardan biri:
- Türkiye’deki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tanıma veya tenfiz davası açabilir.
Gerekli Belgeler:
- Yurtdışındaki boşanma kararının aslı ve kesinleşme şerhi (Rechtskraftvermerk)
- Belgelerin yeminli tercüman çevirisi (Türkçeye)
- Apostil şerhi (Lahey Sözleşmesine göre)
- Taraflardan birinin Türkiye’de avukata vereceği vekâletname
Süreç:
- Dava açılır → Karşı tarafa tebligat yapılır → Karşı taraf sessiz kalırsa karar çıkar.
- Mahkeme, tanıma ve gerekirse tenfize karar verir.
- Bu kararla Türkiye’de nüfus müdürlüğü ve icra takibi yapılabilir.
⏳ Ortalama süre: 3–6 ay (yoğunluğa göre değişir)
4. Önemli Notlar ve Sık Sorulan Sorular
✅ Türkiye’de boşanmış sayılmam neyi etkiler?
- Yeni evlilik yapamazsınız,
- Türkiye’de eşten kaynaklı hak ve borçlar (nafaka, miras) devam eder,
- Çocuklar Türk nüfusunda hâlâ evli bir ailenin çocuğu olarak görünür.
✅ Avukat tutmak zorunlu mu?
- Konsoloslukta yapılacak tanıma için gerekmez.
- Ancak mahkeme yoluyla tanıma/tenfiz için avukat neredeyse zorunlu hale gelir (özellikle yurt dışından dava açılacaksa).
✅ Almanya’da kesinleşmiş boşanma ne demek?
- Kararın üst mahkeme yoluyla itiraz süresi dolmuş ve kesinlik kazanmış olması gerekir.
🛡️ Sonuç: Ne Yapmalıyım?
| Durumunuz | Yapmanız gereken işlem |
|---|---|
| Karşılıklı boşandınız, nafaka yok | Konsoloslukta tanıma başvurusu |
| Tek taraflı boşanma, nafaka/çocuk var | Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açılmalı |
| Belgeleriniz eksik | Almanya’daki mahkemeden yeni onaylı karar ve apostil alınmalı |
| Türkiye’deki avukata yetki vereceksiniz | Noter veya Konsoloslukta vekaletname düzenlenmeli |
📌 Tavsiye:
Almanya’da veya başka bir Avrupa ülkesinde boşandıysanız ama Türkiye’de hâlâ evli görünüyorsanız, bu sizin ve çocuklarınızın birçok hakkını etkiler. Hemen tanıma ve gerekiyorsa tenfiz işlemlerini başlatmanız, hem hukuki güvenliğinizi sağlar hem de ileride doğabilecek sorunları önler.
